الگوی رقابت پذیری صادرکنندگان برتر جهانی پسته در بازارهای واردکننده ایران

مطالعه حاضر با استفاده از شاخص­های مزیت رقابتی(مزیت صادراتی، مزیت تجاری و رقابت­پذیری) و شاخص های ساختار بازار (نسبت­های تمرکز و هرفیندال- هیرشمن) به بررسی رقابت­پذیری ایران و رقبای صادراتی آن در کشورهای واردکنندۀ پسته ایران در دوره زمانی 2011-1997 پرداخته است. براساس نتایج، ایران در بازار جهانی با وجود داشتن مزیت صادراتی و تجاری بیشتر در مقایسه با دیگر رقبا، با رشد منفی روبرو بوده است. همچنین مهم­ترین رقیب صادراتی ایران در بازارهای هدف، کشور آمریکا است. زیرا از ده شاخص بررسی شده در این زمینه، هشت شاخص نشان­دهندۀ رقابت روزافزون آمریکا با ایران در بازارهای واردکننده پسته ایران است. شایان ذکر است، با توجه به همبستگی منفی مزیت صادراتی آمریکا و هنگ­کنگ با ایران، هرگاه ایران به هر دلیلی سهم بازاری خود را از دست بدهد، پسته صادراتی این دو کشور جایگزین آن می­شود. تحلیل رفتار رقابتی صادرکنندگان برتر در بازارهای وارداتی پسته گویای آن است که فعالیت بازاری رقبای ایران در کشورهای حوزه خلیج فارس کمتر بوده است که با توجه به مسافت جغرافیایی اندک ایران با آنها، فرصتی مناسب برای توسعۀ بازار این محصول در این کشورها به شمار می­آید. براساس نتایج، پیشنهاد می­شود، به منظور بازیابی قدرت تجاری ایران در بازار پسته، سیاست­های تجاری کشورهای رقیبی که ارتباط همبستگی منفی نیز با مزیت صادراتی پسته ایران داشته­اند (بویژه آمریکا) در بازارهای هدف همواره مورد بررسی قرار گیرد و همچنین با شناسایی سلیقه و استانداردهای بهداشتی بازارهای اروپایی، ضمن اعمال تمهیدات لازم برای بهبود روابط اقتصادی با این منطقه و لغو تحریم­های تجاری، سهم صادراتی کشور را در بازار جهانی افزایش داد.